Với kinh nghiệm hơn chục năm làm trong ngành công tác xã hội ở các vai trò khác nhau, tôi hiểu rằng việc thực hiện một chương trình/dự án hỗ trợ cộng đồng dễ bị tổn thương sao cho bền vững là thật sự khó!

       Những dự án xã hội ấy được tìm thấy ở tất cả các lĩnh vực: bảo vệ nguồn sông bị ô nhiễm, bảo vệ động vật hoang dã, bảo vệ môi trường nói chung, bảo vệ quyền trẻ em/người khuyết tật/cộng đồng LGBT, xử lý vấn đề bạo lực gia đình/bạo lực học đường, hỗ trợ người nghiện/tội phạm trở về cuộc sống bình thường, hỗ trợ phụ nữ và trẻ em gái bị tấn công tình dục, hỗ trợ sinh kế cho cộng đồng nghèo, giáo dục trẻ em và cộng đồng về các chủ đề khác nhau, v.v. và v.v.

       Các dự án xã hội kiểu này nhấn mạnh tính ẩn dụ: “trao cho người cần phương pháp câu cá, chứ không trao trực tiếp con cá”. Tính bền vững thể hiện ở chỗ: sau khi biết cách tự “câu cá”, người ấy tự xoay sở và thay đổi cuộc sống của bản thân theo hướng tích cực hơn.

       Để dự án hiệu quả, người tổ chức và thực hiện dự án phải được đào tạo chuyên môn nhất định, tình nguyện làm việc thêm giờ không lương, dùng thời gian nghỉ ngơi ít ỏi trong ngày để suy nghĩ thêm về giải pháp tối ưu nhất. Vấn đề xã hội ngoài kia vốn dĩ luôn tràn ngập, nhân sự và tài chính có hạn luôn là rào cản lớn với người trong ngành. Các tổ chức dân sự quy mô quốc tế hay trong nước thực hiện các dự án xã hội có độ phủ rộng hay hẹp đều phải gây quỹ.

       Tại Việt Nam, với truyền thống “lá lành đùm lá rách”, đa số người dân đều sẵn sàng làm từ thiện. Tự chi tiền làm từ thiện, kêu gọi người quen làm từ thiện, tổ chức các chuyến đi từ thiện để tặng quà hay tiền cho người đang thiếu thốn. Ấy là nét đẹp đáng tự hào của tấm lòng người dân Việt! Việc từ thiện vô cùng hữu ích cho những trường hợp đang cần “con cá” để ăn ngay như người dân khó khăn trong thiên tai bão lũ, đau bệnh nguy hiểm, hoặc người dân làm nghề buôn thúng bán bưng bị mất thu nhập lâu dài vì dịch bệnh Covid-19 như hiện nay.

       Việc làm từ thiện thường có tác dụng trong ngắn hạn thì người dân Việt ở đâu cũng thấy quen thuộc. Không ngạc nhiên khi số tiền hơn trăm tỷ được gởi về để ủng hộ người dân vùng bão lũ trong thời gian ngắn qua lời kêu gọi của những người nổi tiếng. Điều đó cho thấy nguồn lực cộng đồng là vô cùng lớn và đáng trân trọng!

       Tuy nhiên, không mấy ai biết đến các dự án cộng đồng chuyên về hướng dẫn “phương pháp câu cá” cho người dân. Trong nhiều năm, người thân và hàng xóm ở quê của tôi vẫn đánh đồng nghề công tác xã hội của tôi là công tác từ thiện.

       Các dự án cộng đồng vẫn đang được thực hiện một cách bền bỉ dù nguồn quỹ ít hay nhiều. Không những các tổ chức xã hội dân sự chuyên môn về lĩnh vực này (làm toàn thời gian, nhận lương), nhiều nhóm tình nguyện gồm các bạn trẻ được đào tạo về tâm lý, giáo dục, y tế, kinh tế, v.v. cũng đang tâm huyết cống hiến tài năng cho đời một cách hoàn toàn phi lợi nhuận. Cho đi thời gian và tài năng mà không đòi hỏi vật chất nào!

       Dù tôi không còn điều kiện để đồng hành với các bạn trẻ thực hiện các dự án/chương trình giáo dục như trước nữa, tôi vẫn mong được đóng góp và hỗ trợ theo cách khác: GÂY QUỸ.

       Tôi sẽ trích phần lớn doanh thu từ việc bán cuốn sách văn học đầu tay để hỗ trợ một số dự án cộng đồng mà tôi tin tưởng. Đồng thời, tiếp nhận bất cứ sự hỗ trợ ít hay nhiều của Quý vị và các bạn nhằm góp thêm tài chính cho các dự án hiện đang cần gây quỹ.

       Tôi sẽ dành chuyên mục này để giới thiệu các dự án cần gây quỹ, cũng như báo cáo theo định kỳ về việc nguồn quỹ được sử dụng như thế nào.

       Tôi thật sự mong rằng, với nguồn lực vô cùng mạnh mẽ và dồi dào của người dân Việt chúng ta – sẵn sàng làm điều thiện lành, các dự án cộng đồng sẽ nhận được sự quan tâm và hỗ trợ của Quý vị và các bạn!

     TRAO TẶNG CON CÁ CHO NGƯỜI KHÓ KHĂN LÀ VIỆC CỰC KỲ TỐT, NHƯNG GÓP PHẦN TRAO TẶNG PHƯƠNG PHÁP CÂU CÁ ĐỂ NGƯỜI DÂN TỰ THAY ĐỔI CUỘC ĐỜI MÌNH THÌ BỀN VỮNG HƠN, PHẢI KHÔNG NHỈ!

                                                                                                                                                                                                                     Rita Nguyễn 

                                                                                                                                                                                                                    15/07/2021